یک سالی است که صندلی‌ها و کلاس‌های درس دانشگاه‌ها خاک می‌خورند، کلاس هایی که روزی مملو از شور و نشاط دانشجویان بودند و با پیدا شدن سر و کله یک ویروس کوچک و مزاحم، همه چیز از روال عادی و قبلی خارج و دانشگاه‌ها خالی از دانشجو شدند.

کرونا با آمدنش خیلی‌ها را خانه نشین کرد و شاید بتوان گفت دانشجویان، اولین و گسترده‌ترین گروه در کشور بودند که تحت تاثیر این ویروس قرار گرفته و دانشگاه‌ها از همان نخستین روزهای شیوع این بیماری، تعطیل شدند؛ تعطیلی دانشگاه‌ها البته به معنی توقف علم آموزی در این مراکز نبود، بلکه تنها حضور فیزیکی دانشجویان در دانشگاه‌ها متوقف شد و کلاس‌های درس به جای دانشگاه در خانه اساتید و دانشجویان برگزار شد.

دانشگاه اصفهان یکی از بزرگترین دانشگاه های کشور که عنوان دانشگاه مادر را یدک می کشد، با قدمت بیش از ۷۰ سال، تاکنون بالغ بر ۱۰۰ هزار دانش آموخته و فارغ التحصیل داشته و بزرگان بسیاری در عرصه علم و دانش کشور تربیت کرده است، اما این دانشگاه پرافتخار ایران که در زمینی وسیع در جنوب کلانشهر اصفهان جای گرفته، این روزها حال و هوایی دیگر دارد؛ کلاس‌های درس آن خالی از هیاهوی همیشگی دانشجویانش شده و اتوبوس هایی که روزگاری جای سوزن انداختن نداشتند، حالا با تعدادی کمتر از انگشتان دست، طول و عرض دانشگاه را طی می کنند، دانشکده های این دانشگاه جامع که همیشه محل عبور و مرور تعداد بسیاری جوان پرشور بود، حالا روزها و ماه‌هاست که کسی در آن قدم نگذاشته و خاک می خورند، حالا دیگر یک سالی می شود که سالن های کنفرانس، کتابخانه، آزمایشگاه ها و دیگر بخش های دانشگاه خلوت تر از همیشه روزگار می گذرانند.

این روزها، وقتی در این خلوتی عجیب دانشگاه و فضای متفاوتی که بر تمام دانشگاه های کشور حاکم شده، قدم می‌گذاریم، حس و حالی تجربه می کنیم که تا پیش از این حداقل برای هم نسل های ما غریب بوده و تاکنون دانشگاه را این چنین خلوت ندیده بودیم، حس و حالی که وقتی از زبان دانشجویان این دانشگاه می شنویم، جالب و خواندنی تر هم می شود.

سعید- دانشجوی ورودی ۹۹ رشته ادبیات دانشگاه اصفهان است که از تجربه متفاوت خود از این روزهای دانشگاه و اینکه دانشجو بودن را بدون حضور فیزیکی در دانشگاه آغاز کرده به ایسنا می‌گوید: «یک سالی است که همه درگیر کرونا شده ایم و می دانستم قرار نیست کلاس حضوری در دانشگاه داشته باشیم، اما ابتکار جدید تور مجازی دانشگاه تجربه ای جالب برایمان بود. با تور مجازی که دانشگاه تدارک دیده بود، به نوعی خود را در داخل دانشگاه تصور کردم و تمام دانشکده ها و بخش های مختلف دانشگاه را از طریق این لینک که در صفحه دانشگاه قرار داده شده، دیدم.»

سعید آرزوی رهایی از شر ویروس کرونا را دارد و می گوید: «لحظه شماری می کنم زودتر از دست این بیماری و بحرانی که برایمان ایجاد شده خلاص شویم، تازه یک ترم از دانشگاه من گذشته و می دانم که در آینده با رهایی از این ویروس می توانم به دانشگاه رفته و لذتی که دوستان دانشجویم در دوره های قبلی داشته اند را من هم تجربه کنم.»

محمد- دانشجوی دکترای علوم ورزش معتقد است که تجربه این روزها قابل مقایسه با روزهای گذشته دانشگاه ها نیست و می گوید: «همیشه عادت داشتیم در دانشگاه شلوغ در میان تعداد زیادی دانشجو، دوستان و همکلاسی هایم را پیدا کنم، اما از سال گذشته که بحث کرونا پیش آمد و دانشگاه ها تعطیل شد، رفت و آمدم به دانشگاه محدود به دو یا سه باری است که برای کارهای اداری مجبور بودم به دانشگاه مراجعه کنم.»

او ادامه می دهد: «در این روزهایی که به دانشگاه رفتم، نه خبری از شلوغی دانشگاه بود و نه سر و صدایی از دانشجویان در دانشگاه شنیدم. حس عجیب و بدی بود، احساس می کردم برای اولین بار به یک مکان غریبه رفته ام. در کلاس ها بسته بود، سالن دانشکده ها تاریک و حس و حالی عجیب و غریبی داشتم.»

این دانشجو می گوید: «دوست نداشتم در این فضا بمانم. دانشگاه یعنی جنب و جوش، یعنی شلوغی و سر و صدای دانشجوها نه خلوتگاهی که این روزها دانشگاه ها به آن تبدیل شده اند. این روزها دانشگاهمان خیلی سوت و کور و ناخوشایند است، امیدوارم همه چیز زودتر مثل سابق شود.»

زهرا- دانشجوی ترم ۶ جامعه شناسی است و امروز برای انجام کار اداری و مشکلی که در سامانه با آن مواجه شده بوده به دانشگاه آمده است. او که مانند دیگر همکلاسی هایش این روزهای دانشگاه را نمی پسندد، به ایسنا می گوید: « احساس می کنم خیلی وقت است به دانشگاه نیامده ام. فضای دانشگاه تغییر کرده و خیلی چیزها عوض شده است.»

او ادامه می دهد: «باوجود اینکه کلاس های ما به صورت آنلاین برگزار می شود و یک سال است که دانشگاه را مجازی می گذرانیم، اما امروز به دانشکده رفتم و در کلاس خالی که حالا تاریک و ساکت هم بود، کمی ایستادم.»

امیر -دانشجوی رشته مهندسی کامپیوتر حس و حال این روزهای خود را اینگونه به ایسنا می گوید: « بوفه و مراکز کپی بسته بودند، سالن دانشکده و کلاس ها را خاک گرفته بود. قشنگی دانشگاه به شلوغ بودن آن است. به امید پررونق شدن دوباره دانشگاه هستم.»

مریم- دانشجوی آمار دانشگاه اصفهان است و وقتی از او می پرسم در یک سال گذشته، آیا به دانشگاه مراجعه کرده است، می گوید: «در انتخاب واحد با مشکلاتی مواجه شدم و برای جابجایی برخی واحدها به دانشگاه رفتم. به شدت هوای دانشگاه دلمرده شده و فضای رخوتی بر دانشگاه حاکم شده که انگار نه انگار روزهای شلوغی در این فضای سوت و کور وجود داشته است.»

او ادامه می دهد: «اتوبوس های دانشگاه خالی عبور می کردند و وقتی با خودم فکر می کردم چه روزهای شلوغی در این اتوبوس ها می گذراندیم، دلم می گیرد. روزی که در دانشگاه بودم اصلا حس طراوت، شور و نشاط و دانشجو بودن را نداشتم و ترجیح می دادم زودتر از دانشگاه خارج شوم و حداقل درگیر شلوغی خیابان شوم.»

سپیده – دانشجوی دکترای آمار نیز به ایسنا می گوید: «برای کارهای تحقیقاتی و هماهنگی با اساتید به دانشگاه رفتم. خود را در دانشگاه تنها احساس کردم و خیلی دلم برای دانشگاه تنگ شده است. تاثیری که درس خواندن حضوری دارد، هرگز با آموزش مجازی محقق نمی شود و البته با توجه به شرایط بحران کرونا، چاره ای به جز ادامه این روش نداریم.»

اساتید دانشگاه نیز حس و حالی مانند دانشجویان دارند و معتقدند که دانشگاه بی دانشجو، شور و نشاطی ندارد و پویایی دانشگاه در گرو دانشجویان آن است.

علیرضا شرکت- یکی از اساتید گروه معماری و شهرسازی نیز به ایسنا، می گوید: «این روزهای دانشگاه احساسی ناخوشایند است که هم دانشجویان و هم اساتید تجربه می کنند. سطح کیفی کلاس های حضوری به مراتب بسیار بالاتر از کلاس های غیرحضوری و مجازی است چراکه مراودات اطلاعاتی و گفت و شنود دو طرفه صرفا در کلاس حضوری میسر است و این روزها از این موضوع بی بهره مانده ایم.

این استاد دانشگاه ادامه می دهد: بستر تکنولوژیکی این کلاس ها نیز دچار مشکل است و این قطع و وصل شدن سیستم های ارتباطی رشته کلام را از دست استاد خارج می کند و کیفیت کلاس را کاهش می دهد. در این دوران تجربه خیلی خوبی را سپری نمی کنیم و امیدوارم این روزها هر چه سریعتر رفع شود.»

نصرالله ایران پناه- استاد گروه آمار نیز به تفاوت کلاس های حضوری با آنلاین معتقد است و تفاوت این دو را شبیه به تئاتر و سینما می داند و می گوید: «در کلاس حضوری نگاه و صوت همزمان رد و بدل می شود و حس و حال دیگری بر کلاس حاکم است، اما در فضای مجازی که تنها یک صفحه دیده می شود، امکان نوشتن همزمان و درک مطلب نیست. ممکن است این فضای جدید، خشک و سخت به نظر برسد، اما در شرایط حال حاضر چاره ای جز کنار آمدن با این فضا نداریم.»

او اما تاکید می کند که تنها به فضای مجازی قناعت نکنیم و برای اینکه دانشجویان در این دوران کمتر آسیب ببینند مطالب بیشتری به دست دانشجو برسانیم. فیلم و جزوه به دانشجویان کمک بزرگی خواهد کرد. اساتید باید بتوانند استرس دانشجو برای حضور در امتحان را کاهش دهند تا دچار افت نشوند. به دانشجویان هم توصیه می کنم مانند قبل درس بخوانند، مشکلاتشان را با اساتید در میان بگذرند و خواهان برطرف شدن مشکلاتشان باشند.

غضنفر شاهقلیان – استاد گروه فنی نیز با بیان اینکه باید از مزایای فضای مجازی استفاده کرد، می گوید: «فقدان محدودیت زمانی و استفاده هم زمان از جذابیت­ های صوتی و تصویری برای آموزش و تقویت قابلیت نسبی یادگیری مستقل و مطالعه فردی برای انجام امور پژوهشی، از مزایایی این روش است.»

در حال حاضر ۶۵۷ نفر عضو هیات علمی و ۱۶ هزار و ۵۶۳ دانشجوی دانشگاه اصفهان که در ۷۱ رشته کارشناسی، ۱۸۵ رشته کارشناسی ارشد و ۱۱۹ رشته دکتری در قالب ۱۴ دانشکده، ۵۵ گروه آموزشی و ۳۷۸ رشته تحصیلی مشغول به تحصیل هستند، صرفا از طریق فضای مجازی و آموزش از راه دور سکان علم و دانش را در دست گرفته اند و فضای فیزیکی دانشگاه اصفهانی بسیار خلوت تر از همیشه است…