حضور مردم‌ در عرصه های تصمیم گیری مانند انتخابات، نشانه مقبولیت و مشروعیت نظام های سیاسی است.

مناظره های رقبای انتخاباتی که در کشور ما به صورت تلویزیونی برای انتخابات ریاست جمهوری از سال ۸۸ برگزار می شود در ایجاد و تقویت جو انتخاباتی بسیار موثر است.

مناظره ها به دلیل ماهیت گفتمانی و گفتگو محور بودن و در عین حال نشانه های پیدا و پنهان زبانی، گاهی کنار زدن پرده ها و آشکارسازی هایی که با شدت یافتن رقابتها رخ می دهد از جذابیت بالایی برخوردار هستند.

از برخی الفاظ و ادعاها در مناظره ها که موجب رنجش افکار عمومی می شود نباید غافل بود که هم تعجب برانگیز است و هم چهره تازه تری از برخی داوطلبان به نمایش می گذارد که با کلیشه ها و تصویر ذهنی ساخته شده از این افراد در تضاد است و می تواند باعث ناهماهنگی شناختی نیز بشود.

در مناظره ها شاهدیم کسانیکه همواره در رویدادها و موقعیت های رسمی؛ رسمی صحبت می کردند از ادبیاتی استفاده می کنند که وجه دیگری از شخصیت آنها را نشان می دهد. چه می شود کرد مناظره است آنهم انتخاباتی که طرف، تعارفات را کنار می گذارد و می خواهد قدرت خود را تقویت و بازتولید کند و طرح و نقشه رقیب را خنثی سازد که برنده مناظره معمولا برنده انتخابات است.

پخش مناظره های تلویریونی، در جامعه و بین طرفداران‌، رقابت ها تعارضاتی ایجاد می کند که گاهی ممکن است به درگیری و اختلاف شدید هم بینجامد اما موج هایی از شور انتخاباتی نیز ایجاد می کند.

امسال در حالیکه هنوز ثبت نام کاندیداهای ریاست جمهوری آغاز نشده و فضای رسمی انتخابات شکل نگرفته و در مقایسه با انتخابات پیشین با تاخیر در انتخاباتی شدن جامعه مواجه هستیم در شبکه های اجتماعی فعالیت هایی شروع شده و طرفدارانِ داوطلبان احتمالی دست به کار شده اند.

برخی افراد، گروه هایی راه انداخته و عضوگیری می کنند. هر چند که این گروه ها در دو محور کلی اصولگرایی و اصلاح طلبی فعال هستند اما سهم فعالیت اصولگرایان قدری بیشتر است.

این گروه در حالیکه بین خود نیز رقابت ها و اختلاف نظرهایی دارند اما عمدتا انتقاد از دولت را در دستور کار خود قرار داده اند. به عبارتی بیش از آنکه برنامه و دیدگاه های خود را ارائه دهند از دولت مستقر انتقاد می کنند.

در حالیکه اصلاح طلبان بیشتر انفرادی و در توئیتر فعال هستند و کمتر شاهد فعالیت گروه های مجازی آنها هستیم، اصولگرایان به گونه ای فعالیت را شروع کرده اند که فرض شان پیروزی حتمی در انتخابات است و در آن تردید ندارند.

این اظهارنظر از بررسی اجمالی و ناقص برخی گروه ها به دست آمده و جنبه تعمیمی و کلی ندارد.

پدیده مشهود اینکه پیش مناظره های انتخاباتی در شبکه های اجتماعی آغاز شده است.

در این پیش مناظره ها، هم طرفداران دو جبهه سیاسی اصلاح طلب و اصولگرا با هم مناظره می کنند و هم داوطلبان احتمالی حضور دارند.

محتوای مباحث حکایت از آن دارد اگر فردی از درون دولت دوازدهم و مشخصا کابینه، داوطلب و نامزد نشود دولت در دفاع از عملکردش در مناظره های تلویزیونی، تقریبا بی نماینده خواهد ماند.

مناظره، پیچیدگی های خاص خود را دارد. هرچه دیدگاه انتقادی و آگاهی مخاطب بالاتر رود تصمیم بهتر و حساب شده تری می گیرد و شور منطقی در فضای انتخابات، جایگزین شور احساسی می شود.

می توان پیش بینی کرد “پیش مناظره های انتخاباتی” در شبکه های اجتماعی هفته به هفته فزونتر شود و نقش موثرتری در فرایند انتخابات ریاست جمهوری ایفا کنند به شرط آنکه رقابت در معنای  راستین آن با حضور نامزدهایی از گرایش های سیاسی مختلف در چارچوب قانون شکل بگیرد.

منبع: ایسنا