گسترش بیابان‌ها یکی از مشکلات عمده‌ای است که کشور ما هرساله با آن روبرواست، در ایران حدود ۳۵ میلیون هکتار عرصه‌های بیابانی وجود دارد که از این میان حدود ۵ میلیون هکتار آن را تپه‌های ماسه‌ای تشکیل می‌دهند.
بخشی از این تپه‌های ماسه‌ای، تپه‌های روان هستند که در اثر جابجایی و گسترش گرد و غبار سالیانه صدها میلیارد تومان خسارت مالی به بخش‌های صنعتی و زیرساخت‌ها وارد می‌کنند و از سوی دیگر این تپه‌های ماسه‌ای می‌توانند آسیب‌های بسیاری به سلامت ساکنین مناطق بیابانی وارد آورند.
برای رفع این چالش، محققان پژوهشگاه صنعت نفت با اجرای پروژه تحقیقاتی به دنبال بررسی کیفی مالچ‌های نفتی مورد استفاده در عملیات بیابان زدایی در کشور هستند تا از این طریق، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور بتواند از مالچ‌های نفتی با کیفیت مناسب در عملیات بیابان‌زدایی بهره برده و مانع استفاده از مواد هیدروکربنی غیر استاندارد که به محیط زیست آسیب می‌رسانند، شود.
همچنین این امر می‌تواند مانع اتلاف منابع مالی و هیدروکربنی شده و از نظر زیست محیطی نیز مانع آلودگی خاک و آسیب به اکوسیستم‌های مناطق تحت عملیات مالچ‌پاشی شود.
ارزیابی کیفی و تحلیل مشخصات مالچ‌های نفتی مورد استفاده در عملیات بیابان‌زدایی در کشور به منظور دستیابی به دانش فنی اصلاح خواص و ارتقای کیفیت مالچ‌های نفتی فعلی تولیدی پالایشگاه‌ها از اهداف این پروژه پژوهشی است.
این فناوری موجب افزایش تثبیت خاک، کنترل پخش ریزگردها، کاهش آسیب‌های ناشی از بیابان‌زایی بر زیر ساخت‌های کشور مانند جاده‌ها، خطوط راه آهن، ساختمان‌ها و کاهش آسیب‌های ناشی از پخش گرد و خاک می‌شود.
همچنین، این پروژه از یک سو مقدمات دستیابی به دانش فنی اصلاح خواص و ارتقای کیفیت مالچ‌های نفتی را برای پژوهشگاه ایجاد کرده و از سوی دیگر نیز زمینه مناسب را برای انجام پروژه‌های بزرگ‌تر در خصوص نظارت، کنترل کیفیت، تدوین دستورالعمل‌های حمل و نگهداری و اجرای مالچ نفتی را فراهم می‌کند.
از روش‌ها و تکنیک‌های مورد استفاده در این پروژه می‌توان به روش‌های تعیین مشخصات فیزیکی و شیمیایی هیدروکربن‌های سنگین بر طبق روش‌های استاندارد بین المللی مانند ASTM، IP، UOP اشاره کرد.
تکنیک‌های آنالیز دستگاهی به منظور آنالیز کیفی و کمی مواد هیدروکربنی مانند تعیین میزان ترکیبات گوگردی، فلزات سنگین و آنالیز SARA بر روی نمونه‌های مالچ از دیگر روش‌هایی است که در این پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه صنعت نفت، اجرای این پروژه که متقاضی آن سازمان جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری است، از اول شهریورماه سال جاری آغاز شده است.
منبع: ایسنا